Kozłek lekarski (Valeriana officinalis L.)

Kozłek lekarski (Valeriana officinalis L.), określany też mianem waleriany lekarskiej, należy do rodziny kozłkowatych (Valerianaceae). Jest to bylina o krótkich kłączach, dorastająca do 2 metrów wysokości. Ma łodygę nierozgałęzioną, prosto wzniesioną, bruzdowaną i tylko dołem krótko owłosioną. Liście kozłka są pierzastodzielne. Kwiaty o barwie białej, bladoróżowej lub lila są zebrane w baldachokształtne kwiatostany. Kozłek lekarski kwitnie od czerwca do sierpnia. Występuje na skałach, łąkach i w wilgotnych zaroślach.

W swoim składzie kozłek lekarski posiada olejki eteryczne, walepotriaty, alkaloidy, garbniki i polisacharydy.

Waleriana lekarska posiada właściwości uspokajające, łagodzi objawy nerwicy, drżenia rąk, palpitacji serca i nadmiernego pocenia się. Ponadto zwiększa koncentrację, obniża ciśnienie, pomaga zasnąć, zmniejsza napięcie mięśni.

Często podaje się ją osobom cierpiącym na zespół jelita wrażliwego i kobietom mającym bolesne miesiączki.

Właściwości lecznicze mają korzeń i kłącze waleriany. Z nich przyrządza się napary, nalewki i maceraty. Przy schorzeniach serca na tle nerwicowym stosuje się sproszkowane korzenie. Do 2 kieliszków wina należy dodać 1 łyżeczkę proszku i odstawić na 10-14 dni. Po filtracji pijemy 3 razy dziennie po 30 kropli. Napój z korzeni używa się przy chorobach gorączkowych, osłabiających serce, głównie tyfus i zapalenie płuc, w dawkach 4 razy dziennie po łyżce stołowej. Napar z korzeni jest również stosowany przy kurczowych bólach żołądka. Sporządza się go, zalewając 50 g korzeni 1 litrem chłodnej wody, następnie się podgrzewa aż do momentu zagotowania i odstawia na 30 minut. Pijemy po ½ szklanki 2-3 razy dziennie. Nieco utartego, świeżego korzenia kładzie się na czoło przy osłabionym wzroku. W tym celu można też przemywać oczy herbatą z korzenia waleriany.

Kozłek lekarski (Valeriana officinalis L.)